Taal

Taalontwikkelingsstoornissen

Bij een taalontwikkkelingsstoornis blijven de spraak en taal duidelijk achter vergeleken met leeftijdgenootjes.

Kenmerken zijn:

• het kind spreekt (nog) niet of opvallend minder
• het spreekt in onvolledige, kromme zinnen
• het spreken is minder goed verstaanbaar
• het kind begrijpt niet goed wat er gezegd wordt

Door een verstoring in de spraak- en taalontwikkeling begrijpt het kind de taal uit zijn omgeving onvoldoende en wordt het door de omgeving niet goed begrepen; het kind kan zich niet goed uiten. Dit kan tot gedragsproblemen leiden: het kind wordt opstandig en driftig als het niet begrepen wordt of het gaat zich juist steeds meer terugtrekken. Ook het leren op school kan moeizamer verlopen.

Een taalontwikkelingsstoornis kan samenhangen met andere stoornissen zoals slechthorendheid of een algehele achterstand. Maar het komt ook voor dat het kind slecht spreekt zonder dat er een duidelijke oorzaak voor gevonden wordt.

De logopedist onderzoekt uitgebreid de taal en de spraak van het kind. Daarbij wordt onder meer gebruik gemaakt van gestandaardiseerde testen. Verder onderzoek en eventueel behandeling door een kinderarts of KNO-arts kan nodig zijn. De logopedische behandeling is indirect en/of direct. Bij een indirecte therapie instrueert en begeleidt de logopedist de ouders of verzorgers in de manier waarop ze het kind tot spreken kunnen stimuleren. Bij de directe logopedische behandeling staat de wisselwerking tussen kind en logopedist centraal. De logopedist traint het taalbegrip en verbetert het luistergedrag. Er wordt gewerkt aan de woordenschat, de zinsbouw en het vertellen.

Bij kinderen die nog niet of nauwelijks spreken wordt er gewerkt aan de voorwaarden om tot spreken te komen. Het gebruiken van taal voor een bepaald doel, het imiteren van een ander, het oogcontact en het nemen van beurten. De ouders of verzorgers worden zoveel mogelijk bij de behandeling betrokken. In de therapie wordt rekening gehouden met de totale ontwikkeling van het kind, de eventuele bijkomende problemen en de mogelijkheden in de omgeving van het kind. Het resultaat van de behandeling hangt onder andere af van de oorzaak van de vertraagde ontwikkeling. In het algemeen geldt dat een taalontwikkelingsstoornis goed te behandelen is, zeker als de problemen al op jonge leeftijd onderkend worden. Al rond hun tweede jaar kunnen kinderen bij de logopedist terecht.

Wij werken volgens de Richtlijn Taalontwikkelingsstoornissen. Een samenvatting van deze richtlijn vindt u hier.

Meer informatie over taalontwikkeling en taalstimulering vindt u hier.

Taalontwikkelingsstoornissen bij meertaligheid

Wanneer kinderen in twee of meer talen worden opgevoed spreekt men van twee- of meertaligheid. Meertalige kinderen kunnen een spraak- en taalachterstand hebben in het Nederlands. Wanneer er ook een stoornis of achterstand in de eerste taal (de moedertaal) is, zal ook de tweede taalontwikkeling verstoord verlopen. Ten gevolge van een wisselend, gebrekkig of onvoldoende taalaanbod in een bepaalde taal is de meertalige ontwikkeling soms een moeilijk proces. Een goed taalbegrip en kunnen uiten middels taal is belangrijk voor het leren op school. Kinderen met een taalachterstand kunnen ook een leerachterstand oplopen. Ook de uitspraak kan problemen geven, waardoor een kind moeilijk verstaanbaar is voor anderen. Dit kan resulteren in angst om te spreken en sociale isolatie. Vroegtijdige onderkenning van de taalproblemen in de voor- en vroegschoolse periode en begeleiding van de kinderen en hun ouders, bevordert de taalontwikkeling en verbetert de kansen van deze kinderen.

De logopedist onderzoekt alle taalaspecten van het Nederlands en zo mogelijk ook van de moedertaal. Indien er vermoedens zijn van een taalstoornis in de moeder taal, dan is uitgebreid onderzoek van de eerste taal nodig. Onze praktijk werkt samen met het audiologische centrum waar – naast het gehoor of de psychologische ontwikkeling van het kind – ook de moedertaal van het kind uitgebreid onderzocht kan worden.

Meer informatie over meertalig opvoeden vindt u bij Kind en Taal of bij Meertalig.nl.

Afasie

Afasie is het verlies van taalvermogen na een hersenbloeding of beroerte, of na een hersenbeschadiging als gevolg van een ongeval, operatie of ziekte. De logopedische behandeling wordt doorgaans opgestart in het ziekenhuis en zo mogelijk overgenomen door de particuliere praktijk. Ook behandeling aan huis is mogelijk vanuit de praktijk.